SAHAR

Një mision i NASA-s ka pikasur një ekzoplanet me madhësinë e Tokës që rrotullohet rreth një ylli të vogël rreth 100 vite dritë larg. Planeti, i quajtur TOI 700 e, ka të ngjarë të jetë shkëmbor dhe 95% i madhësisë së Tokës.

Trupi qiellor është planeti i katërt që zbulohet në orbitën e yllit të vogël, xhuxh të ftohtë M TOI 700.

Të gjithë ekzoplanetët u gjetën nga Sateliti Transiting Exoplanet Survey i NASA-s, ose misioni TESS.

Një planet tjetër në sistem, i zbuluar në vitin 2020 dhe i quajtur TOI 700 d, ka gjithashtu madhësinë e Tokës.

Të dy këta ekzoplanetë ekzistojnë në zonën e banueshme të yllit të tyre, ose vetëm në distancën e duhur nga ylli që uji mund të ekzistojë potencialisht në sipërfaqet e tyre. 

Potenciali për ujë sugjeron se vetë planetët mund të jenë, ose mund të kenë qenë dikur, të banueshëm për jetën.

Zbulimi i planetit të katërt u njoftua të martën në takimin e 241-të të Shoqatës Amerikane Astronomike në Seattle, dhe një studim rreth ekzoplanetit është pranuar për botim nga The Astrophysical Journal Letters.

"Ky është një nga vetëm disa sisteme me planetë shumtë, të vegjël, në zonë të banueshme që ne njohim," tha autorja kryesore e studimit Emily Gilbert, një bashkëpunëtore postdoktorale në Laboratorin Jet Propulsion të NASA-s në Pasadena, Kaliforni, në një deklaratë.

“Kjo e bën sistemin TOI 700 një perspektivë emocionuese për ndjekje shtesë. Planeti e është rreth 10% më i vogël se planeti d, kështu që sistemi tregon gjithashtu se si vëzhgimet shtesë të TESS na ndihmojnë të gjejmë botë gjithnjë e më të vogla.”

Yjet e vegjël dhe të ftohtë xhuxh M si TOI 700 janë të zakonshëm në univers dhe shumë prej tyre janë gjetur të kenë ekzoplanetë në vitet e fundit, si sistemi TRAPPIST-1 dhe shtatë ekzoplanetet e tij që Teleskopi Hapësinor James Webb do të vëzhgojë.

Më afër yllit është TOI 700 b, e cila është 90% e madhësisë së Tokës dhe përfundon një orbitë të shpejtë rreth yllit çdo 10 ditë. 

Pastaj është TOI 700 c, i cili është 2.5 herë më i madh se planeti ynë dhe përfundon një orbitë rreth yllit çdo 16 ditë. 

Këta planetë ka të ngjarë të jenë të bllokuar në mënyrë të baticës, që do të thotë se ata tregojnë gjithmonë të njëjtën anë me yllin - njësoj si mënyra sesi e njëjta anë e hënës është gjithmonë përballë Tokës.

Dy ekzoplanetët në zonën e banueshme të yllit, planetët d dhe e, kanë orbita më të gjata prej 37 ditësh dhe 28 ditësh, respektivisht, sepse janë pak më të largët nga ylli. 

Planeti i sapo shpallur e ndodhet në të vërtetë midis planetëve c dhe d.

Misioni TESS, i nisur në vitin 2018, monitoron pjesë të mëdha të qiellit të natës për 27 ditë në të njëjtën kohë, duke parë yjet më të shndritshëm dhe duke ndjekur ndryshimet e tyre në shkëlqim. 

Këto ulje të shkëlqimit tregojnë planetët që rrotullohen ndërsa kalojnë përpara yjeve të tyre, të quajtur transit. 

Misioni filloi të vëzhgonte qiellin jugor në vitin 2018, më pas u kthye në qiellin verior. 

Në vitin 2020, misioni u fokusua sërish në qiellin jugor për vëzhgime shtesë, duke zbuluar planetin e katërt në sistemin TOI 700.

"Nëse ylli do të ishte pak më afër ose planeti pak më i madh, ne mund të kishim qenë në gjendje të dallonim TOI 700 e në vitin e parë të të dhënave TESS," tha bashkautori i studimit Ben Hord, një student doktorature në Universitetin e Maryland.

Ndërsa studiuesit përdorin observatorë të tjerë hapësinorë dhe tokësorë për të kryer vëzhgime pasuese të sistemit planetar intrigues.

"TESS sapo përfundoi vitin e dytë të vëzhgimeve të qiellit verior," tha Allison Youngblood, një astrofizikane kërkimore dhe zëvendës shkencëtare e projektit TESS në Goddard. "Ne po presim me padurim zbulimet e tjera emocionuese të fshehura në thesarin e të dhënave të misionit."/syri/