SAHAR

Importet e zarzavateve u rritën në mënyrë të pazakontë këtë vit, ndryshe nga të gjitha grupet e tjera të importit duke përfshirë edhe ushqimet.

Kriza e çmimeve të larta pas luftës në Ukrainë ka ndikuar negativisht importet e përgjithshme të mallrave në sasi, të cilat këtë vit kanë shënuar ulje, përveç zarzavateve.

Të dhënat zyrtare të INSTAT tregojnë se sasia e importeve totale shënoi rënie vjetore me 5.8% në janar-shtator. Edhe ushqimet si një nga grupet kryesore të artikujve të importit u reduktuan me 2.7% në sasi përveç zarzavateve, importet e të cilave janë rritur me rreth 40%, ritmi më i lartë i rritjes që nga viti 2006 (shih grafikun bashkëngjitur).

Gjatë 9 mujorit janë importuar mbi 34 mijë tonë zarzavate ose 43.7% më shumë se e njëjta periudhë e vitit të kaluar. Nga 99 grupet kryesore të mallrave, zarzavatet rezultuan me rritjen më të madhe të importeve duke shënuar rekord historik, në një kohë që klima e vendit tonë siguron mbjellje me dy sezone qarqet me bujqësi intensive në vend (Berat, Lushnjë, Fier, Divjakë).

Prodhuesit në zonën e Fierit dhe Beratit e shpjeguan këtë ecuri të importeve me reduktimin e prodhimit vendas, sidomos në sera. Shumica e prodhimit në serat shqiptare ka kontrata me eksportuesit dhe e dorëzojnë mallin në magazinat e tyre.

Eksportet e zarzavateve në të njëjtën periudhe janë rritur me 7 për qind. Kjo rritje është nxitur nga investimet e mëdha të grumbulluesve në magazina frigoriferike dhe në zinxhirët e eksportit dhe rritja e kërkesës nga jashtë këtë vit. Eksportet në rritje me një prodhim në rënie kanë nxitur importet e zarzavateve të cilat këtë vit arritën kulmin, duke zëvendësuar mungesat në tregun e brendshëm të prodhimit vendas.

Të dhënat mujore të importeve të zarzavateve 2022 të krahasuara me vitin 2021 tregojnë se muajt e pranverës janar, shkurt dhe mars importet e zarzavateve janë rritur më shume. Në muajt e parë të vitit 2022 fermerët shqiptarë hezituan të mbillnin në sezonin e parë për shkak të humbjeve që pësuan me mbjelljet e vitit 2021.

Më vonë pas luftës në Ukrainë e cila i rriti ndjeshëm edhe kostot edhe çmimet e zarzavateve, fermerët rriten mbjelljet në fillim të verës, por gjithsesi importet mbetën të larta edhe nga qershori në shtator.

Që nga viti 2006-deri në 2021 importet e zarzavateve kishin luhatje dhe shumicën e viteve erdhën me ulje si rrjedhojë e rritjes së prodhimit vendas në fusha dhe sera. Vitet me rritje zakonisht te importeve përfaqësojnë sezone me ndryshime klimaterike të pazakonte si përmbytje ose thatësira, të cilat kanë dëmtuar prodhimin vendas dhe konsumi është zëvendësuar me import.

Sektori i bujqësie po kalon vështirësi të shumëfishta që po vijnë nga kostot e larta të inputeve dhe mungesës së fuqisë punëtore. Kostot e larta të sezonit të kaluar nga rritja e çmimeve të plehrave kimike nga një njëra anë dhe heqja e kompensimit të TVSH-së tek grumbulluesit e përkeqësoi më tej situatën.

Të dhënat mbi rritjen ekonomike në tremujorin e parë të vitit tregojnë se ekonomia e vendit u rrit me 4.1%, ndërsa sektori i bujqësisë mbeti në vend me një ndryshim vjetor të PBB -së me vetëm 0.1%./Monitor