SAHAR

Shekuj përpjekjesh për të mbrojtur identitetin tonë kombëtar

Vështrojnë sot pendën Tuaj,

I nderuar zoti Kryeministër

Edi Rama,

Mes hezitimesh, vendosa t’Ju_ shkruaj lidhur me një tekst projekt-vkm që thuhet se në orët në vazhdim do ta vendosin mbi tavolinën Tuaj për ta firmosur.

 Bëhet fjalë për një tekst projekt-vendim i Këshillit të Ministrave (vkm) që Ministria e Arsimit ka formuluar, me të cilin parashikohet të shkrihen institutet e albanologjisë, bashkë me ta edhe vetë Akademia e Studimeve Albanologjike, duke i kthyer në njësi të vogla dhe të zbehta brenda strukturës së Akademisë së Shkencave.

 Ky tekst vkm-je qarkullon tashmë prej disa ditësh në media, në rrjetet sociale, gojë më gojë dhe vesh më vesh mes intelektualësh, universitarësh, studiuesish apo dhe njerëzish që ndofta s’i lidh gjë me librat, qarkullon në mbarë opinionin publik, duke shkaktuar boll shqetësim. Për të mos folur për pështjellimin në mendjet dhe zemrat e studiuesve të ASA -s.

 Një zë i brendshëm insistonte te unë që të mos e shprehja mendimin për këtë çështje, sepse sido që ai të jetë është bërë tashmë rutinë për mua që ky zë nuk dëgjohet. Në Akademinë e Shkencave vepron censura më e fortë dhe e plotë që mund të imagjinohet ndaj meje. Dikush më tha madje se në dëshiron që kjo vkm të hyjë në fuqi, atëherë shprehi publikisht kundërshtimet që ke për të.

 E megjithatë,  unë po e bëj timen. Kam ende një fije shprese diku thellë në ndërgjegje, ndonëse tani çështja e kaluar në regjistrin politik ndruaj se është ngurtësuar mjaft deri sa është kthyer( në një sfidë mes kampesh politike ndërkohë që për ne studiuesit, universitarët, albanologët nuk pyet fort dikasteri se çfarë mendojmë. Duket sikur rëndësi ka vetëm se kush mban vulën e forcës të pushtetit dhe jo se kush ka dijenitë e fushës së shkencave për të cilat vendoset.

 Pavarësisht të gjitha këtyre rrethanave kundërshtuese, kam një shpresë se Ju do ta refuzoni atë tekst vkm dhe relacionin që e shoqëron, jo më ta firmosni! Atje, sipas asaj që intuita më thotë, duke mos pasur asnjë argument të vlefshëm, nuk do të shprehet forca që ta bindë vullnetin Tuaj për ta kaluar pendën pozitivisht mbi të. Asnjë argument nuk ka atje, fare! Është i gjithi i kopsitur keq, edhe në përmbajtje edhe në formë, nga nëpunës që qëndrojnë larg albanologjisë, për të mos thënë i janë larguar prej kohësh shkencës dhe dijes.

 Unë vendosa t’i shkruaj këto mendime sepse në radhë të parë e kam për detyrë ta bëj si anëtar i ASH, përndryshe, po të heshtja,  nuk do të isha veçse një i padenjë, veçanërisht nëse rrezikun që ndjej për shkencat albanologjike nuk do ta ndaja me Ju.

 Mbi dorën Tuaj që do të mbajë pendën firmosëse, e dini vetë njësoj si unë, vështrojnë shekuj përpjekjesh për ta zhvilluar kulturën tonë shqiptare, dhe po aq stërmundime shekullore për ta studiuar dhe ruajtur e edukuar, transmetuar brez pas brezi atë. Pesha e shekujve është shumë e rëndë që të lihet për t’u gjykuar nga një projekt vkm që përmban disa rreshta të shkruar thatë, pa argumente, dhe për t’i vendosur pastaj ata si gurë të ftohtë, pa shpirt, mbi tavolinë si vendim për t’u firmosur nga Kryeministri i Shqipërisë.

 Ka disa akte që na ngarkojnë me përgjegjësi jo thjesht para të gjallëve të sotëm, sepse këta, sado me rëndësi, janë gjithsesi të përkohshëm, pas disa vitesh apo dekadash nuk do të jenë më mbi dhé; përgjegjësia dhe pesha që rëndojnë në këto raste sublime, vjen më tepër nga ata që nuk janë gjallë: Nga të vdekurit tanë të mëdhenj, dhe nga ata që ende nuk kanë lindur, por do të jenë, do të na shohin më pas pa na dhënë asnjë ndjesë në dekada e shekuj. Kjo peshë është, mendoj, ajo që do të rëndojë sigurisht mbi atë pendë që Ju mbani në dorë. Sepse pavdekësia, që qenia njerëzore kërkon, sikurse një magjistare a lypëse e vjetër i tha një ditë, para dymijë e ca qindra vjetësh, Sokratit,  nuk qëndron te të gjallët, por te të vdekurit. Tek ata që kanë qenë dhe te ata që do të vijnë. Përpara kësaj peshe gjithçka tjetër bëhet e vogël dhe pa rëndësi.

 Jam shprehur kundër përthithjes nëpërmjet shkrirjes të Akademisë të Studimeve Albanologjike nga Akademia e Shkencave ku edhe unë me të tjerë jam pjesë. Pra nuk kam asnjë interes personal në këto që shkruaj. Por kur lexova projekt vkm dhe relacionin bashkëshoqërues të tij mbeta disa minuta pa fjalë dhe pa frymë nga cektësia e argumentit të përdorur si dhe nga lehtësia me të cilën guxojnë ta orientojnë atje ku duan vullnetin Tuaj.

 Po filloj me argumentet e mia. Lutem kushtojini pak kohë nga dita Juaj e ngarkuar e punës.

1. Një nga argumentet që japin partizanët e kësaj përthithjeje të instituteve të albanologjisë brenda Akademisë të Shkencave është, sikurse e kanë shprehur në vazhdimësi prej dy a tre vjetësh, se dikur, në kohë të kaluar, sipas tyre, institutet e albanologjisë kanë qenë brenda sistemit të Akademisë së Shkencave. As më shumë dhe as më pak duan të thonë se vendi i natyrshëm i albanologjisë pra qenka në Akademinë e Shkencave. Kjo përqasje është një sakatim i plotë i historisë. Akademia e Shkencave e Shqipërisë u krijua nga Enver Hoxha, me vendim të byrosë politike të partisë të punës të Shqipërisë, në vitin 1972. Kurse albanologjia ka qenë vite, dekada, përse  të mos them disa shekuj përpara atij viti 1972. Kjo do të thotë se në shekuj albanologjia nuk ka pasur ndonjë lidhje të domosdoshme me atë që quhet Akademi Shkencash; ka qenë përpara saj. As Marin Barleti, as Frano Bardhi, as Gjeçovi, as Ndre Mjeda, as Fishta, as Koliqi, nuk kanë qenë ndonjëherë anëtarë të Akademisë së Shkencave që partia krijoi me vendim të byrosë politike në vitin jo edhe aq shumë të largët 1972. Prandaj, kush jep si argument për këtë përthithje të albanologjisë nga Akademia e Shkencave, duke përsëritur pa turp ose nga padija se “kështu ka qenë tradita e suksesshme e së kaluarës, institutet e albanologjisë kanë qenë brenda Akademisë së Shkencave”, ai ose nuk e njeh historinë e shkencës në Shqipëri, ose nuk i tutet fare syri të fabrikojë mashtrime monstruoze.

2. Për të përligjur këtë përdhosje të albanologjisë nuk tuten as të marrin nëpër gojë albanologët tanë të mëdhenj të këtyre pesëdhjetë a shtatëdhjetë vjetëve të fundit. Ua vjedhin punën dhe mundin e pastër dhe fisnik, dhe përsëri pa turp dhe pa zemër, ua integrojnë në Akademinë e Shkencave. Kanë nevojë për një përthithje që të ketë ndodhur në histori për të shpikur atë përthithjen që dëshirojnë. Nuk tuten fare të shtrembërojnë historinë krijuese të Cabejit, Kostallarit, Budës dhe të gjithë atij brezi hulumtuesish që la kockat në karriget e Bibliotekës Kombëtare, a të tjerëve në mos më të zotët, martirë të albanologjisë, që u dergjën në qeli burgjesh. Në ato kohë, Akademia e Shkencave ishte po aq në burgje, sa në sallën e ndriçuar me drita të Akademisë. Albanologjinë nuk e krijoi akademia e shkencave, por ishte Albanologjia që krijoi akademinë e shkencave. Këta korifej të studimit të shpirtit kolektiv shqiptar që përmenda dhe të tjerë po aq të nderuar sa ata, duke dhënë të gjithë kontributin e tyre në institute albanologjike që sot duan t’i shkrijnë, nuk punonin dhe krijonin aspak brenda asamblesë së Akademisë së Shkencave. Ata bënë të mundur që shumë kohë më vonë, rreth tridhjetë vjet pas Luftës së Dytë Botërore, të krijoheshin kushte që Shqipëria të thoshte se kam dijetarë në nivel akademikësh.

3. Por le të vijmë më pas, pra sot. Historia e këtyre tri dekadave të fundit flet kundër përthithjes burokratike që dëshirojnë të realizojnë këto ditë.  A kanë argumente për të votuar për këtë “përthithje”, për të heshtur ndaj saj, a për të “luajtur me dy porta”, ata akademikë që së paku prej 15 a më shumë vitesh kanë shkëlqyer në punën tyre, me veprat e tyre të mëdha a të vogla, duke pas qenë studiues brenda atyre instituteve të albanologjisë që duan t’i shkrijnë sot ?  A mundet vallë të jenë bindës ata kur pranojnë, aq më keq, kërkojnë shkrirjen e institucioneve ku kanë shkrirë dijet dhe mundin e tyre, kanë shkrirë talentin e tyre drejtues, pa thënë ndonjëherë: “Shikoni, këtu nuk punohet!” Apo të thonë: “Albanologjia ose instituti që drejtoj, ka nevojë të drejtohet nga asambleja e Akademisë së Shkencave !!!” A mund të jetë i besueshëm në argumente dikush që kur del në pension, integrohet personalisht diku gjetkë, dhe dëshiron ta marrë pas vetes, me vete, institucionin që dikur ka drejtuar ?

 Këtu më lejoni shkarazi të shpreh edhe një habi të madhe. Ministrat në të gjithë botën, dhe në historinë e shtetit shqiptar, e kanë të natyrshme t’i mbajnë brenda sistemit që ata drejtojnë agjenci dhe institucione të ndryshme që në një farë mënyre i kanë pasur në varësi. Kurse ministrja e arsimit me anë të këtij projekt vkm-je kërkon t’i nxjerrë jashtë sistemit të saj institutet e albanologjisë!!! Kuptohet se në çfarë presioni duhet të ndodhet ajo për të ndërmarrë këtë veprim.

4. Në relacionin bashkëshoqërues të projekt – vkm të përgatitur nga Ministria e Arsimit, sikurse Ju shkrova, krejt të varfër dhe mediokër, gjen çudira që nuk mundet veçse të shkaktojnë habi. Vetëm argumente nuk ka aty. Pohohet e zezë mbi të bardhë se përderisa tre projektet e mëdha të albanologjisë, pra rishkrimi i një teksti historie, fjalori i enciklopedisë shqiptare, fjalori i gjuhës shqipe, administrohen si të tillë nga Akademia e Shkencave, atëherë edhe institutet e albanologjisë duhet të shkojnë atje ku janë vendosur këta projekte!!! Një arsyetim të tillë mund ta fabrikojnë vetëm nxitje jashtë shkencore, vetëm pasionet pa logjikë mund ta bëjnë mendjen e gjithkujt të devijojë në këtë mënyrë nga udha e të arsyeshmes. Si duhet? Të “shkojnë” projektet te institucionet që kanë kompetencën, energjinë dhe aftësitë shkencore për t’i trajtuar dhe kurorëzuar ato me sukses, apo të shkojnë institucionet atje ku janë projektet? Sigurisht që çdo njeri i arsyeshëm do të thoshte se është alternativa e parë dhe jo e dyta që ja vlen të ndiqet.

Ku ja vlen të realizohet fjalori, enciklopedia, historia? Në institutet dhe departamentet përkatëse, apo në një institucion që drejtohet nga një asamble, me anëtarë të nderuar ndofta, por ku shumica e tyre nuk ka lidhje shkencore me secilin nga projektet në fjalë, pra nuk ka lidhje as me historinë, ose me gjuhësinë, ose me enciklopedinë. Madje po ndodh, zoti Kryeministër që projektin e madh të fjalorit të enciklopedisë ta drejtojnë edhe persona që nuk kanë kurrfarë kompetencash shkencore në konceptimin dhe realizimin e enciklopedive!!! Për më tepër, e gjitha kjo bëhet duke Ju përmendur Ju, duke abuzuar me emrin Tuaj, duke goditur me autoritetin Tuaj çdokënd që guxon të hapë dialog alternativ, apo më keq, të kritikojë mënyrën si po veprohet.

5. Unë e mirëkuptoj vendimin sipas të cilit Ju i besuat  Akademisë së Shkencave kurorëzimin me sukses të tre projekteve të mëdha të përmendura më sipër. Por, në zbatimin e kësaj detyre, për ta justifikuar atë besim, Akademia e Shkencave, sikurse ja kërkon ligji, duhej të ndërtonte partneritete institucionale dinamike me të gjitha institutet e albanologjisë dhe departamentet përkatëse, duke planizuar punën, përpunuar platforma teorike dhe metodologjike, etj. Gjithçka do të duhej të realizohej nëpërmjet një bashkëveprimi ndërinstitucional. Në vend të kësaj, shok pas shoku, mik pas miku, për të përballuar projektet e mëdha për të cilat flitet, janë afruar individë të ndryshëm, duke e parë angazhimin e tyre si një marrëdhënie krejtësisht individuale e tyre me Akademinë e Shkencave.  Pa mohuar aspak meritat personale të ndokujt, kjo mënyrë pune mendoj se ka shkarë drejt një “marrëdhënie” mes të besuarish, ndonjëherë edhe midis miqsh, por në çdo rast është realizuar në një marrëdhënie e Akademisë së Shkencave me individë të veçantë.

Edhe Akademia e Studimeve Albanologjike nuk është treguar, sipas meje, aq sa duhet pro-aktive, njësoj si kryesia e Akademisë së Shkencave, për të krijuar një bashkëveprim institucional në realizimin e tre projekteve të mëdha të albanologjisë. As Ministria e Arsimit nuk më duket se e ka vendosur aq fort ujin në zjarr për të qenë një faktor lehtësues në këtë bashkëveprim institucional të dështuar. I ka qëndruar larg realizimit të këtyre detyrave të rëndësishme. Dhe si përgjigje, ajo e gjen më të lehtë të bëjë më të gabuarën, sikurse dihet që ndodh, pra të sjellë mbi tavolinën Tuaj një tekst vkm mediokër dhe të pa bazuar në asnjë argument shkencor.

6. Mbetet i dobët dhe pa fuqi edhe argumenti tjetër që Ministria e Arsimit ka hedhur në relacionin që shoqëron projekt vkm. Bëhet fjalë për atë argument që pretendon se nuk paska punë tjetër më të rëndësishme për institutet e albanologjisë sesa ata të merren me përpilimin një teksti mbi historinë e shqiptarëve, me fjalorin e gjuhës shqipe, si edhe me fjalorin e enciklopedinë shqiptare!!! Sigurisht që këta janë projekte të mëdha, të cilat duhen realizuar me sukses, por, jo sikurse i kanë nisur. Është pezmatuese kur konstaton se çfarë koncepti kanë për kërkimin shkencor ai, ose ata, që kanë përdorur këtë lloj argumenti. Kërkimi shkencor në albanologji duhet patjetër të përballojë detyrat që vijnë nga realizimi i tre projekteve në fjalë, por kurrsesi nuk mund të përkufizohet me to, as të kufizohet me to. Tjetër janë kërkimet shkencorë në fushën e gjuhësisë, letërsisë, antropologjisë, historisë, arkeologjisë, etnografisë, etj., dhe krejt tjetër vendosja dhe botimi i këtyre rezultateve në formën e duhur në fjalorë ose botime të kësaj natyre. Nuk ka kërkues shkencor që të mos ta dijë këtë; atë e kanë harruar ata që kanë dekada që e kanë braktisur fushën e dijes dhe të kërkimit shkencor. Nuk e dinë as burokratët që formulojnë dokumente pa kuptuar gjë nga fusha që ato dokumente duhet të rregullojnë administrativisht. Dalloj qysh tani dorën e lirë që do t’u lihet eprorëve të shkencës për t’u thënë dijetarëve dhe kërkuesve shkencore: “Pa i lini një çikë, ato kërkimet tuaja arkivore, pa i lini një çikë ato hartimet e monografive, ato ekspedita, etj! Merruni vetëm me shkrimin e zërave të projekteve në fjalë!” Ai, ajo, ata që kanë shkruar këtë argument harrojnë se një dijetar bëhet i aftë të përmbledhë në mënyrë sintetike rezultatet e punës së vet shkencore, vetëm pasi ka zhvilluar me vite dhe vazhdon t’i thellojë kërkimet e tij të thelluara, fondamentale, të gjithanshme, shumë më të gjëra se hartimi i zërave në fjalorë dhe enciklopedi. Kërkoni t’Ju informojnë, i nderuar zoti Kryeministër: Fjalori i ri po hartohet nëpërmjet materialeve burimore që sjellin ekspedita të reja studimore në terren, pra nga prurje të reja gjuhësore, të ardhura si rezultat i hulumtimeve të reja të leksikut të fjalëve, apo po “përtypen” ato të dhëna, pra përdoret ai fond leksikor, që përbën baza të dhënash tashmë të arkivuara prej kohësh?

7.  Përthithja brutale e instituteve të albanologjisë brenda strukturës të Akademisë së Shkencave, i nderuar zoti Kryeministër, do të krijojë një hierarki institucionale midis kërkuesit shkencor që bën punën, pra atij që e lëvron shkencën albanologjike, dhe të gjithë ngrehinës vertikale, një superstrukture që do të qëndrojë me hir a me pahir mbi të. Janë së paku shtatë “kate” që do të rëndojnë mbi kërkuesin shkencor dhe frytin e punës së tij të mundimshme: departamenti, këshilli shkencor i institutit përkatës, seksioni i Akademisë së Shkencave së bashku me komisionin përkatës, asambleja dhe mbi të gjithë, maja e piramidës, kryesia dhe kryetari i Akademisë së Shkencave. Sot, kur e gjithë bota e qytetëruar ka kaluar në një autonomi dhe liri kërkimi shkencor bazuar në uljen drastike të shkallës hierarkike midis kërkuesit shkencor që ndodhet përballë objektit të kërkimit shkencor dhe drejtimit institucional të agjencisë ku ai bën pjesë, ka individë në Shqipëri, të mësuar me një hierarki institucionale patologjike, që na detyrojnë ende, i detyrojnë albanologët edhe sot, Ju vendosin edhe Juve, përballë pranimit të një hierarkie në rritje, që abuzon me financat, shfryn furtuna autoritarizmi, nxit parazitizmin e një burokracie të shtuar në ekstrem, dhe mbi të gjitha pengon, ngadalëson, than dhe centralizon mendimin shkencor, duke tentuar unifikimin e tij burokratik.

8. Unë vendos përpara Jush, zoti Kryeministër, rrezikun iminent që ka të bëjë edhe me degradimin demografik të kërkuesve shkencorë në fushën e albanologjisë, dhe jo vetëm. Duke i vendosur institutet e albanologjisë, si të tillë, ose aq më keq, në formën rudimentare të njësive të studim-kërkimit (term pa asnjë kuptim në peizazhin evropian të kërkimit shkencor) nën tutelën e Akademisë së Shkencave, ne rrezikojmë që studiuesit e albanologjisë, me një moshë mesatare të admirueshme për kërkim shkencor në terren, t’i vendosim nën “hyqmin” e akademikëve që kanë një moshë mesatare mbi shtatëdhjetë a tetëdhjet vjeç e lart. Ne, besoj unë, jemi të një mendjeje që albanologjia e re shqiptare duhet të bazohet te një strukturë moshore e re, jo e vjetruar, e cila krahas sharmit të një mençurie të mbledhur në vite, vuan sigurisht edhe nga stereotipe, dogma të ngurtësuara, ideologjizime që brezat kanë pësuar gjatë historisë së pasur, por edhe të dhimbshme shqiptare. Në vend t’i çlirojmë studiuesit e rinj që ta mendojnë albanologjinë më freskët, me gjallëri dhe metoda të reja, ne po i fusim ata kështu nën “hyqmin” e drejtuesve të përjetshëm, që e kanë shkruar njëherë historinë, letërsinë, gjuhën, etnologjinë shqiptare, e kanë tentuar njëherë fatin e tyre, dhe tani me egoizëm, që nganjëherë na kap edhe ne studiuesve, pretendojnë ta rishkruajnë edhe njëherë nga e para po ata vetë, atë që e kanë shkruar siç e kanë ditur ta shkruajnë një herë e një kohë. Imagjinoni çfarë “frenash” do të vihen nën rrotat e punës të kërkuesve të brezit të ri në këtë fushë!

9. Duke përthithur institutet e albanologjisë nga Akademia e Shkencave, nuk shkatërrohen vetëm këto struktura shkencore që kanë ekzistuar shumë përpara sesa ideja e një Akademia Shkencash, si ndihmëse e partisë, të lindte në mendjen e Enver Hoxhës. Në mënyrë sa dramatike, aq edhe komike, drejtuesit e Akademisë së Shkencave, po shkojnë drejt tharjes të vetë kësaj Akademie Shkencash. Kryesia e sotme e kësaj Akademie nuk ka pasur fatkeqësisht asnjë imagjinatë të shëndoshë për të vendosur në zbatim ligjin në fuqi për Akademinë e Shkencave. Vepron në kundërshtim me atë ligj, pra edhe kërkon me ngulm dhe shpejtësi ta ndryshojë atë, ta marrë nëpër këmbë. As e ka kuptuar ligjin, as është në gjendje ta zbatojë. E shumta që bën deri sot kjo Akademi Shkencash, fatkeqësisht, gabimisht, janë veprimtari me karakter ndihmës-shkencor që çdo institut shkencor i zakonshëm i ka në periferinë e vëmendjes për t’i kryer. Brenda konceptimeve të  sotme të Kryesisë të Akademisë së Shkencave, se ajo nuk ka të tjera, lind pyetja se çfarë do të bëjë kjo Akademi, mbi të gjitha asambleja e saj, kur institutet e albanologjisë do të jenë brenda strukturës së atij institucioni? Nuk i mbetet sipas konceptit që zbatohet sot nga kryesia e saj asgjë më për të bërë. Akademikët do të tundin çelësat, ose portën! Pra, do të shpikin punë që në fakt i bëjnë të tjerët shumë më mirë!

10. Akademia e Shkencave nuk është kryesia e saj, por është asambleja e saj. Ka kuptim ai institucion vetëm nëse kuptohet si forumi i akademikëve që vepron si një bashkësi e mençur. Por, sikurse shkruante njëqind vjet më parë mendimtari i shkencës, por edhe i psikologjisë së turmave, Gustav Le Bon, edhe vetë një bashkësi akademikësh jashtë fushës së tyre të kompetencave shkencore, nuk është veçse një turmë, si çdo turmë që në rrugë e sheshe udhëhiqet vetëm nga interesa personale, nga dogma propagandistike, nga pasione të çastit të ushqyera me dëshirë për pushtet. Pse e them këtë? Supozojmë që ta zemë instituti që merret me studime në fushën e antropologjisë dhe etnologjisë futet në strukturat e akademisë. Sa antropologë dhe etnologë ka në asamble? Po themi dy ose tre.  Të tjerët në këto fusha, jemi si “turmë” që nuk kupton thellësinë dhe risitë e shkencës përkatëse. Jemi ne, inxhinierë, matematikanë, fizikanë, kimistë, arkeologë, biologë, sizmologë, informaticienë, gjuhëtarë, filozofë,  etj., që kuptojmë nga fushat e përmendura po aq sa kupton çdo njeri me shkollë të lartë nga një fushë pasi ka lexuar diçka për të në Wikipedia. Kështu pretendon asambleja e Akademisë së Shkencave t’i drejtojë institutet shkencore që dëshiron t’i përthithë? Ja arsyeja se përse një model si ky që propozohet në projekt vkm është e vështirë, pothuajse e pamundur, ta gjesh në vendet më të përparuara shkencore, në ShBA dhe në Evropën Perëndimore. Duke e nxjerrë jashtë loje asamblenë e Akademisë së Shkencave, kjo përthithje nuk do të bëjë tjetër veçse do t’i vendosë këto institute, si bërthama studim-kërkimi (???), nën pushtetin absolut të kryetarit të Akademisë së Shkencave. Sikurse po ndodh sot me njësitë e studim – kërkimit që janë ngritur si duplikate të zbehta, shumë të zbehta, të departamenteve dhe instituteve që ekzistojnë tashmë në vend.

 Zoti kryeministër,

shekuj na shohin sot!

 Ju shohin Ju me pendë në dorë.

 Do t’i jepet derma albanologjisë, apo do të mbi jetojë ajo?

 Unë nuk e kam zakon të lutem. Por, nëse kjo do ta lehtësonte sadopak presionin mbi Ju nga ana e atij teksti projekt vkm-je, dhe nga ana e lobive jashtë-shkencore që qëndrojnë pas tij, unë, pa asnjë hezitim për herë të parë, po Ju lutem: Mos e firmosni Ju lutem atë paçavure burokratësh të etur për pushtet! Dëgjoni Ju lutem zërin e intelektualëve pa etje pushtetore që po thërrasin për ndihmë, mbështetje dhe trajtim të drejtë, mos ua vini veshin thirrjeve të pushtetofagëve; lutem që nëse ne të gjallët nuk jemi aq të lartë sa të peshojmë, dëgjoni të vdekurit ose të ardhshmit e pa-lindur akoma që po e ndjekin pendën Tuaj, Ju shohin dhe Ju flasin sot!

 Duke Ju falënderuar për mundësinë që më dhatë t’i lexoni argumentet e mia, unë Ju siguroj se informacionet që vinë institucionalisht te Ju për çfarë kam shkruar më sipër janë të cunguara, të censuruara, pra nuk pasqyrojnë larminë e mendimeve të albanologëve dhe studiuesve të tjerë në universitete, nuk janë ato që me plotësinë e tyre do të kishin qenë të denja për të marrë mbi vete pendën e nënshkrimit nga ana e një Kryeministri shqiptar në dekadën e tretë të shekullit XXI!

 Dëgjojini Ju lutem zërin e mençur të albanologëve shqiptarë! Ata nuk e flasin gjuhën e politikës, nuk kanë qëllime politike.

 Unë, personalisht, qëndroj në dispozicion Tuaj për çdo nevojë që paraqitet për një raport të thelluar dhe mbështetur në fakte të detajuara!

Me respekt,

Artan Fuga

Profesor doktor në Universitetin e Tiranës

Anëtar i Akademisë së Shkencave

Doktor në filozofi në Universitetin e Tiranës

Doktor në shkencat e Komunikimit dhe Informimit në Universitetin Panthéon- Sorbonne, Paris II, Francë

Doktor i Habilituar për drejtim shkencor në Universitetin Paris X, Francë

Kërkues shkencor i asociuar në Qendrën Kombëtare të Kërkimit Shkencor, Francë

I dekoruar “Mjeshtër i Madh” në Shqipëri dhe me Palmën e Artë Akademike nga kryeministri, Francë.

Pedagog i asociuar në ITSMI, Francë/syri/